İnce Bağırsak Kanseri

İncebağırsağın tümörleri oldukça nadir görülür. Sindirim sistemi uzunluğunun % 75’ini, yüzey alanının ise %90’ını incebağırsaklar teşkil ettiği halde tüm sindirim sistem tümörlerinin ancak %1’i incebağırsaklardan kaynaklanır.

Ortalama görülme yaşı 57’dir. İncebağırsak tümörleri familyal polipozis, Gardner sendromu, Peutz-Jeghers sendromu gibi genetik hastalıkları, Crohn hastalığı olanlarda ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde daha sık görülür.

Belirtileri

Aralıklı, kramp tarzında ve sırta vuran bir ağrı hastaların %75’inde görülür. İştahsızlık, kilo kaybı ve bağırsak tıkanıklığı bulguları sık rastlanan diğer belirtilerdir.

Bazı olgularda gaitada kanama görülür. Belirtilerin bu hastalıklara özgü olmaması hastalığın teşhis edilmesinde gecikmelere neden olur. Hastaların ancak yarısında ameliyat öncesinde tanı konulabilmektedir. Diğer hastalar bağırsak tıkanıklığı veya delinmesi tanıları ile genellikle geç dönemde acil ameliyata alınırlar. 

İyi Huylu Tümörleri

Adenom: Tüm iyi huylu tümörlerin %35’ ini oluşturur. 3 tipi vardır;

Gerçek adenom: Çoğu belirtisizdir ve tektir. Belirti oluşturacak kadar büyükse bağırsak tıkanması veya kanama yaparlar.

Villöz adenom: Onikiparmak bağırsağında daha sıktır. Ağrı, kanama, bağırsak tıkanması yapabilirler 5 cm üzeri boyutlara ulaşabilirler, % 35-55 arası malign potansiyel (kötü huylu olma ihtimali) bildirilmektedir.

Brunner glandlarının adenomu: Peptik ülser hastalığına benzer belirtiler oluşturabilir ve bağırsak tıkanmasına neden olabilir. Kanserleşme potansiyeli yoktur.

Leiomyoma: Kas dokusundan gelişen iyi huylu bir tümördür. En sık belirti veren iyi huylu hastalıktır. Genellikle tek olurlar ve bağırsak tıkanmasına neden olurlar, kanama da yapabilirler.

Lipoma: Yağ dokusundan oluşan iyi huylu tümörlerdir. Bağırsak tıkanmasına, bazen kanamaya neden olurlar.

Hamartoma (Peutz-Jeghers Sendromu): Bu sendromda; ağız çevresi ve içinde, ön kol, avuç içi, makat çevresinde 1-2 mm kahverengi-siyah lekeler ve mide-bağırsaklarda siğile benzer hamartomlar bulunur. Genetik geçişlidir. Kanserleşme potansiyelleri yoktur.

Sıklıkla tekrarlayan kramp tarzı karın ağrıları olur. Bağırsak kanaması daha nadirdir, gizli kanamaya bağlı anemi olabilir. Tıkanma veya durdurulamayan kanama durumlarında cerrahi uygulanmalıdır. Hastalığın yaygın tabiatı nedeniyle kür mümkün olmadığı için rezeksiyonlar sınırlı tutulmalıdır.

Hemanjioma: Kan damarlarının bağırsak yüzeyinde yumak oluşturmasıdır. Hastaların % 60’ında birden çoktur. Hastalarda sıklıkla bağırsak kanaması olur.

İncebağırsağın Malign (Kötü Huylu) Tümörleri Adenokarsinom %35-50, karsinoid tümör %20-40, lenfoma %10-15, sarkom %10-15 sıklıkla görülür.

Bol mukuslu ishal, sık tuvalet ihtiyacı, bağırsak tıkanıklığı (bulantı, kusma, karın ağrısı), kronik kanamaya bağlı anemi ve halsizlik bulunabilir.

Adenokarsinoma: Onikiparmak bağırsağı ve incebağırsağın başlangıç kısmında daha sıktır. Onikiparmak bağırsağı karsinomları, aralıklı sarılık ve gaitada gizli kan bulunması ile, incebağırsak kanserleri ise bağırsak tıkanıklığı ile karşımıza çıkar.

Karsinoid tümör: Karsinoidler incebağırsak iç yüzeyindeki çeşitli hormon maddeleri salgılayan multipotansiyel hücrelerden meydana gelir. Bu hücrelerin kanserleşme potansiyeli değişkendir.

İyi huylu karsinoid tümörlerin diğer incebağırsak tümörlerine benzer karın ağrısı, tıkanıklık, ishal, kilo kaybı gibi belirtileri vardır. Kötü huylu karsinoidli hastaların % 5’den azında bunlara ilave olarak ciltte kızarma, solunum sıkıntısı, ishal, baygınlık hissi gibi “karsinoid sendrom” belirtileri olur.

Bağırsakta en sık 3 yerde bulunur: appendiks (%46), incebağırsağın son kısmı (ileum) (%28), rektum (%17). Hastaların %30’unda incebağırsakta birden çok karsinoid vardır. Hastaların %25’inde başka ikinci bir tümör daha vardır. Bağırsak iç yüzeyinde sınırlı karsinoidler metastaz yapmazlar, dış yüzeyi tutulmuş olanların %69’u başta karaciğer ve akciğer olmak üzere diğer organlara metastaz yapar.

Lenfoma: En sık incebağırsağın son kısımlarında bulunur. Yalnız bağırsakta sınırlı lenfoma olabileceği gibi sistemik lenfomanın bir parçası da olabilir. İncebağırsak lenfoması ile ilgili 3 sendrom vardır; Batı tipi lenfoma, Akdeniz lenfoması (ağır zincir hastalığı) ve çocukluk çağı abdominal lenfoması (bu grupta Burkitt lenfoma, non-Burkitt lenfoma ve diffüz histiyositik lenfoma bulunur).

Sarkomlar: Leiomyosarkom en sık rastlanan tiptir. Tüm ince bağırsakta görülebilir. Sıklıkla kanama veya bağırsak tıkanıklığı yapar. Fibrosarkom, anjiosarkom, liposarkom ve Kaposi sarkomu daha nadir görülür.

Teşhis Yöntemleri

Hastalarda hiçbir belirti olmayabilir. Görülebilen belirtiler ise kanser olmayan hastalıklarda da görülebilen genel belirtilerdir. Bu nedenle bu belirtileri olan hastaların bir doktora başvurmaları gereklidir. Tanı amaçlı birtakım tetkikler yapılması gerekir:

İnce bağırsak kontrast ilaçlı filmleri: İnce bağırsakta ilaçla dolmayan boşluklar görülür.

Anjiografi: İncebağırsak damarlarının anormal dağılımı, kontrastın zayıf birikimi ve tümör bölgesinden kontrast ilacın zayıf drenajı görülebilir. Anjiografi, karaciğer metastazlarını saptamada en duyarlı testtir.

Bilgisayarlı Tomografi: Tümöre ait kitle görülebilir.

Tedavisi

İncebağırsağın iyi huylu tümörleri belirti verdiğinde veya bağırsak tıkanmasına neden olduğunda, bağırsağın o kısmının ameliyat ile çıkarılması ile tedavi edilirler. Kötü huylu tümörlerinde ise genellikle bölgesel lenf bezleri ile birlikte tümör bulunan incebağırsak bölümünün geniş olarak ameliyat ile çıkarılması gerekir.

Onikiparmak bağırsağındaki kötü huylu tümörler, pankreasın baş kısmı ile birlikte onikiparmak bağırsağının tamamının çıkarılmasını (Whipple operasyonu) gerektirir.

Özellikle karsinoid tümörün karaciğer metastazlarında karsinoid sendrom belirtilerini önlemek için karaciğerdeki tümörün çıkarılması gerekir.

Karaciğerden tümör çıkarılamıyorsa kemoterapi ilaçları ile birlikte karaciğer damarlarının pıhtı ile tıkanması (hepatik kemoembolizasyon) veya karaciğer atardamarının bağlanması gibi tedaviler önerilmektedir. İnterferon ile bazı belirtilerin düzeldiği bildirilmiştir.

Somatostatin ve bunun uzun etkili benzeri ilaç “octreotide” ishal, cilt kızarması gibi belirtileri hafifletebilir. Bu tedaviler ile sağkalım artışı da bildirilmiştir. Radyoterapi, lenfoma ve sarkomalarda yararlı olabilir.

Tedaviden Sonra

Hastalığın seyri İncebağırsağın kötü huylu tümörlerinde genel sağkalım oranları kötüdür. En yüksek sağkalım onikiparmak bağırsağı periampuller bölge tümörleri ile bildirilmiştir (5 yıllık sağkalım %30-40). Adenokarsinomlarda bu oran %20’den azdır.

Kötü huylu karsinoid tümörde genel 5 yıllık sağkalım % 50 civarındadır. Hastalığın tamamı çıkarıldı ise %70’e kadar artabilir. Leiomyosarkomlar da %30-40 civarında 5 yıllık sağkalıma sahiptir.